دفلاک یا قفل دیفرانسیل چه کاربردی دارد : با پیشرفت صنعت خودرو سازی و طراحی امکانات پیشرفتهتر برای انواع خودروها رانندگی لذت بخشتر از همیشه شده است. یکی از پرکاربردترین امکانات و قابلیتها در انواع خودرو از خودروهای قدیمی گرفته تا اتومبیلهای مدرن و جدید و آفرودی سیستم دفلاک یا قفل دیفرانسیل است.
این سیستم که به انگلیسی به صورت locking Differential یا به اختصار Diff Lock شناخته میشود به خصوص برای سفر های پر چالش آفرودی یک ضرورت است و در زمانی که در گل و لای یا تجمع برف و یخ گرفتار شدهاید به دادتان خواهد رسید.
اما به راستی قفل دیفرانسیل یا دفلاک چیست؟ چه کاربردی دارد؟ این قفل در چه خودروهایی کاربرد دارد؟ و در چه انواعی تولید شده است؟ در این نوشته از سایت الماسیان قصد داریم به یک به یک این سوالات رایج و مهم در مورد دفلاک پاسخ داده و راهنمای جامعی برای استفاده از این امکان پر اهمیت و کاربردی به شما عزیزان ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب:
دیفرانسیل خودرو چیست
برای اینکه به نحوی بهتر با عملکرد اصلی و کاربرد قفل دیفرانسیل آشنا شویم، لازم است در ابتدا بدانیم که دیفرانسیل چیست و چه نقشی در حرکت خودرو دارد؟ حتی اگر سر رشتهای در صنعت خودرو سازی نداشته باشید و آنچنان دقیق خودروهای مختلف را نشناسید، به احتمال خیلی زیاد اصطلاح دیفرانسیل در تعریف یک خودرو (به عنوان مثال این خودرو یک دیفرانسیل یا دو دیفرانسیل است..) را در اصلیترین مشخصات خودروها شنیدهاید.
در حقیقت دیفرانسیل یا به عبارت انگلیسی Differential یکی از خلاقانهترین و البته ضروریترین سیستمهای هر خودرو است که از لحاظ موقعیت قرارگیری بین دو چرخ عقب یا جلو خودرو قرار میگیرد.
به بیان دیگر دیفرانسیل سازوکاری مهم در خودرو است که گشتاور انتقالی موتور خودرو را به صورت مساوی یا نامساوی تقسیم میکند تا هر چرخ به طور مستقل به حرکت در آید. برای درک بهتر این فرآیند اجازه بدهید نگاهی کوتاه بر فرآیند تاثیر نیروی موتور بر چرخها داشته باشیم.
در حرکت رو به جلوی خودرو، قدرت یا نیروی ایجاد شده در موتور به وسیله یک میل گاردان و از خروجی گیربکس به اجزای اصلی حرکت خودرو یعنی چرخها منتقل میشود. دنده دیفرانسیل بخشی است که این نیروی جلو برنده موتور را بین دو چرخ تقسیم کرده و امکان تعداد دور متفاوت و بهره گیری نیرو به صورت مستقل را فراهم میآورد.
این سازوکار به خصوص در هنگام تغییر جهت و پیچش خودرو که تعداد دور و مسافت طی شده توسط دو چرخ متفاوت میشود کاربرد و اهمیت فوق العاده بالایی دارد.
اگر سیستم دیفرانسیل در خودرویی نباشد، در هنگام انجام حرکاتی از جمله تغییر جهت و چرخش خودرو، یک چرخ در جای خود میلغزد و با اعمال فشار شدید بر اجزای اکسل میتواند باعث آسیب به این بخش شود. این سیستم ناکارآمد مانع چرخش در شعاع کوچک نیز شده و در سرعتهای بالا خودرو و سرنشینان را در معرض خطر واژگونی خودرو قرار میدهد. حال قفل دیفرانسیل یا دفلاک چیست؟
قفل دیفرانسیل چیست
در هر محور از خودرو 2 چرخ وجود دارد، زمانی که وسیله نقلیه در یک خط یا مسیر مستقیم حرکت میکند، همهی چرخهای خوردرو با یک سرعت یکسان میچرخند.
اما هنگامی که خودرو از مسیر اصلی منحرف و قصد گردش دارد، از آنجایی که چرخها مسافتهای مختلفی را طی میکنند، سرعت هرکدام متفاوت میشود.
یک دیفرانسیل بین دو چرخ تعبیه شده است که به آنها اجازه میدهد با سرعتهای مختلف بچرخند.
بنابراین برای اینکه این کار بدون آسیب به تایرها یا خودرو صورت گیرد، قفل دیفرانسیل چرخها رو قفل میکند تا با سرعت یکسانی بگردند.
بیشتر خودروهای امروزی مانند سانتافه، آفرود، و… مجهز به قفل دیفرانسیل هستند اما برای خودروهای دیگر مانند کمری یا پرادو، میتوانید دفلاک را از شرکتهای تولید کننده لوازم یدکی تویوتا تهیه کنید.
کابرد قفل دیفرانسیل
دیفرانسیل قدرت را به چرخی میدهد که راحتترین چرخش را دارد.
معمولا چرخها برروی جادههای آسفالت به خوبی کار میکنند، اما در خارج از جاده چرخی که راحتترین چرخش را دارد، دچار کمترین کشش است.
بنابراین برای حل این مشکل، از قفلهای دیفرانسیل یا همان دفلاک استفاده میشود. یک قفل دیفرانسیل محور را قفل میکند تا دو چرخ با سرعت یکسان بچرخند.
ماشین همانند یک کودک نیاز به مراقبت دارد به خصوص افرادی که دارای خودروهای لکسوس هستند بیشتر باید به فکر نگهداری صحیح از ماشینهایشان باشند.
بیشتر خودروهای امروزی توسط برند تولیدکننده خود به سیستم قفل دیفرانسیل مجهز میشوند اما برخی از خودروهای قدیمی این ویژگی را ندارند.
از آنجایی که ممکن است برخی از فروشگاهها لوازم یدکی لکسوس یا لوازم یدکی تویوتا تقلبی را بهعنوان قطعه اصلی به شما بفروشند، توصیه میشود با نصب یک برنامه بارکدخوان برروی تلفن همراه خود به اورجینال یا تقلبی بودن محصول پیببرید.
مثال بر عملکرد قفل دیفرانسیل
برای اینکه بیشتر متوجه عملکرد دفلاک شوید، یک مثال خواهیم زد.
تصور کنیدشما در یک جاده گلآلود در حال رانندگی هستید، در همین حین یکی از چرخهای خودرو در گلولای عمیق شروع به چرخش میکند در صورتی که چرخ دیگر روی زمین محکم است.
بدون قفل دیفرانسیل، تمام نیروی محور وارد شده به چرخ چرخان فایدهای ندارد.
بنابراین اگر قفل دیفرانسیل را درگیر کنید، هر چرخ به مقدار یکسان نیرو میگیرد در نتیجه چرخ روی زمین محکم میچرخد و خودرو را به جلو میبرد.
چه زمانی باید از قفل دیفرانسیل استفاده کنید
زمانی که خودروی شما برروی جادههای آسفالت یا هر سطح دیگری که کشش خوبی دارند در حال حرکت است، نباید از قفل دیفرانسیل یا دفلاک استفاده کنید.
استفاده از این قفل در مسیرهای هموار باعث آسیب رساندن به دیفرانسیل خودرو میشود.
بنابراین استفاده از این قفل تنها در جادههای ناهموار لغزنده، گلی و… که کشش خوبی ندارند، مجاز است.
پس باید بدانیم که دفلاک که یکی از کابردیترین لوازم یدکی تویوتا و دیگر خودروها به حساب میآید باید در زمان صحیح فعال شوند.
انواع قفل دیفرانسیل
قفلهای دیفرانسیل در انواع مختلفی وجود دارند که ر ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد:
· قفل دیفرانسیل اتوماتیک
همانطور که از نامش مشخص است، این لوازم یدکی تویوتا بهطور خودکار و بدون هیچگونه نیازی به اقدام راننده فعال میشود و در صورت احساس شرایط نامناسب، محورها را بهطور خودکار روی هم قفل میکند.
قفلهای دیفرانسیل خودکار خود به دو دسته تقسیم میشوند:
1.دفلاک اتوماتیک آزاد
این محصول یکی از لوازم یدکی لکسوس است که معمولاً بهعنوان یک دیفرانسیل باز عمل میکند و در صورت از دست دادن کشش (کمتر از 20 مایل در ساعت) بهطور خودکار قفل میشود، سپس زمانی که شرایط به حالت عادی درآمد، قفل را باز مینماید.
قفل دیفرانسیلهای اتوماتیک آزاد معمولا برروی ماشینهایی چون پرادو و شاسی بلندها وجود دارد.
2.دفلاک اتوماتیک همیشه درگیر
دفلاک اتوماتیک همیشه درگیر معمولا در حالت قفل هستند، در هنگام چرخش بهطور خودکار به حالت قفل باز تبدیل میشوند و در صورتی که مجددا شرایط جادهای به حالت عادی بازگشت، دوباره بهصورت خودکار قفل خواهند شد.
این قفلها که یکی از لوازم یدکی تویوتا به حساب میآیند، برروی ماشینهایی چون آفرود یا ماشینهای مسابقهای قرار میگیرند.
·قفل دیفرانسیل غیراتوماتیک
قفل دیفرانسیلهای غیراتوماتیک برای فعال شدن به راننده نیاز دارند.
در این حالت راننده با فشردن یک سوئیچ که معمولاً برروی داشبورد قرار میگیرد، مکانیزم قفل را فعال میکند.
حالت غیراتوماتیک با توجه به نحوه قفل شدن در سه دسته مختلف قرار میگیرند:
- در برخی از خودروها از یک اهرم و کابل برای قفل محورها به یکدیگر استفاده میشود.
- Eaton ELockerیا حالت برقی، برای شروع از یک دکمه فشاری ساده و مجموعه الکترومغناطیسی استفاده میکند تا محورها را قفل نماید.
- حالت سوم که نیوماتیک (معروف به قفل هوا) نام دارد، از دیافراگم خلاء برای فعال نمودن کلاچ استفاده میکند تا محورها را در حالت قفل قرار گیرند. اینگونه لوازم یدکی تویوتا به دلیل کمپرسور هوا و لوله کشی خطوط هوایی، پیچیدگی و هزینه نصب بیشتری دارند.
از آنجایی که کنترل قفل دیفرانسیل غیراتوماتیک توسط راننده انجام میشود، باید پس از اتمام شرایط بحرانی، دفلاک را از حالت قفل خارج نمایید.
·دیفرانسیل لغزشی محدود (LSD)
LSD نوع خاصی از قفل دیفرانسیل است که برای ترکیب مزایای دیفرانسیلهای باز و قفل شده از طریق یک سیستم پیچیدهتر عمل میکند.
این نوع قفل به دو دسته LSD کلاچ مکانیکی و LSD چسبناک تقسیم میشوند.
بهطور کلی به عبارتی این گونه قفلهای دیفرانسیل مجهز به یک فنر هستند که باعث میشود دیفرانسیل چرخی که دارای لغزش است را شناسایی و به مناسب با میزان لغزشش گشتاوری کمتری را به آن انتقال دهد.
عملکرد اینگونه لوازم یدکی تویوتا یا لوازم یدکی لکسوس (دیفرانسیلهای لغزنده محدود) کاملا مکانیکی است که میتواند بدون دخالت راننده خودرو را از وضعیت بحرانی خارج کند.
جمع بندی در معرفی دفلاک یا قفل دیفرانسیل چه کاربردی دارد
براساس تقسیمبندی سازمان ملی استاندارد کشور، لوازم یدکی تویوتا، لوازم یدکی لکسوس و لوازم یدکی دیگر خودروها در دو دسته ایمنی و فوق ایمنی قرار میگیرند.
قفل دیفرانسیل یا دفلاک جزء تجهیزات فوق ایمنی است که از وارد شدن هرگونه آسیب به تایرها و خودرو جلوگیری میکند.